၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ပွင့်သစ်စ
ဆဌမအကြိမ်မြောက် ပွင့်သစ်စ မြန်မာနိုင်ငံရှိ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ၏ ပွင့်လင်းမြင်သာမှု အစီရင်ခံစာကို ဒီဇင်ဘာ ၂၁ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။
၂၀၂၀တွင် ကုမ္ပဏီ ၂၆၀ ခုကိုအကဲဖြတ်ခဲ့ကြောင်း ၂၀၁၉ ခုနစ် ပွင့်သစ်စထက် ၁၂ ခုပိုများသည်။ ပွင့်သစ်စ အစီရင်ခံစာသည် မြန်မာနိုင်ငံရှိ ဘဏ်များအားလုံးကို ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် ထည့်သွင်း အကဲဖြတ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ ၎င်းမှာ မြန်မာနိုင်ငံရှိဘဏ်များမှာ အဆင့်တန်းမြင့်မားသည့် ကော်ပိုရိတ်စီမံအုပ်ချုပ်မှု တစ်ခုရှိရန် လိုကြောင်းကို ထင်ဟပ်စေသည်။ ထိုကုမ္ပဏီ (၂၆၀)တွင် အများနှင့်သက်ဆိုင်သည့် ကုမ္ပဏီ ၅၂ ခု (၎င်းတို့ အနက်မှ ၈ခုမှာဘဏ်များ)၊ ပုဂ္ဂလိကပိုင် ကုမ္ပဏီ (၁၇၄) ခု (၎င်းတို့အနက်မှ ၁၇ ခုမှာဘဏ်များ) ၊ နိုင်ငံပိုင် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ (၂၈) ခု (၎င်းတို့အနက်မှ ၄ ခုမှာ ဘဏ်များ)။ ရန်ကုန်စတော့အိတ်ချိန်းဝင် ကုမ္ပဏီများ (၆)ခု (၎င်းတို့အနက်မှ ၂ ခုမှာ ဘဏ်များ) တို့ပါဝင်သည်။
ဆဌမအကြိမ်မြောက် ၂၀၂၀ ပွင့်သစ်စ အစီရင်ခံစာကို Download လုပ်ရန်
၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်တွင် အမှတ်အများဆုံးရရှိသည့် မြန်မာကုမ္ပဏီသုံးခုမှာ UAB bank၊ City Mart Holdings Group (CMHL) နှင့် Shwe Taung Group တို့ဖြစ်သည်။ ဤကုမ္ပဏီများသည် ယခင် အစီရင်ခံစာများတွင်လည်း ထိပ်ဆုံး ၁၀ခုစာရင်းတွင် ဖော်ပြခြင်းခံခဲ့သည်။ ထိုကုမ္ပဏီများအားလုံးသည် ၎င်းတို့၏ ထုတ်ဖော်ကြေညာချက်များကို တိုးတက်အောင် ဆက်တိုက်လုပ်ဆောင်နေသည်ကို ၂၀၂၀ပြည့်နှစ် ပွင့်သစ်စမှ တွေ့ရှိခဲ့သည်။ ရမှတ်များသည့်အခြားကုမ္ပဏီများမှာ Yoma Bank,First Myanmar Investment Public (FMI), Max Myanmar Group, Kanbawza Bank (KBZ), Myanmar Thilawa SEZ Holdings, TMH Telecom Publicနှင့်Dagon Group တို့ဖြစ်သည်။
၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်ပွင့်သစ်စတွင် ဆန္ဒ အလျောက် အကဲဖြတ်မှုခံယူခဲ့သည့် ကုမ္ပဏီများအနက် ထိပ်ဆုံး ၂၀ သို့ပါဝင်လာသည့် ကုမ္ပဏီ၅ခုမှာ Alpha Power Engineering, Authentic Group, KMD, Maha Agriculture Microfinance နှင့် Smart Technical Services တို့ဖြစ်သည်။ ၂၀၂၀ပြည့်နှစ် အစီရင်ခံစာတွင် ပျမ်းမျှရမှတ်များ တိုးမြှင့်လာသော်လည်း နိုင်ငံပိုင်လုပ်ငန်းများမှာ ၂၀၁၉ တွင် ပျမ်းမျှ ၃ ရာခိုင်နှုန်းရှိရာမှ ၂၀၂၀တွင် ၂ ရာခိုင်နှုန်းသာ ရရှိသည်။ သတင်း အချက်အလက်များ တိုးချဲ့တင်ပြမှုမရှိခြင်းနှင့် နောက်ဆုံးသတင်းအချက်အလက်များ တင်ပြမှုမရှိခြင်းတို့ကြောင့် စိန်ခေါ်မှု အရှိဆုံးအမှတ်စာရင်းအမျိုးအစား ဖြစ်ခဲ့ရသည်။ နိုင်ငံပိုင်လုပ်ငန်းများအနက် Yangon Electricity Supply Corporation (YESC) နှင့် Myanmar Shipyards တို့သည် ပျမ်းမျှအမှတ် (၂ရာခိုင်နှုန်း) အထက်သို့ရရှိခဲ့သည်။
ကုမ္ပဏီအများစုမှာ ဝဘ်ဆိုဒ်မရှိသေးပါ။ (အကဲဖြတ်သည့်ကုမ္ပဏီများအနက် ၉၈ခု/ ၃၈ ရာခိုင်နှုန်းမှာ ဝဘ်ဆိုဒ်မရှိပါ။) စာရင်းအပြည့်အစုံကို နောက်ဆက်တွဲ ၁ တွင် ဖော်ပြထားသည်။ ၂၀၂၀အစီရင်ခံစာသည်လည်း ၂၀၁၉ နှင့် ၂၀၁၈ ခုနှစ်များတွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သော အစီရင်ခံစာများကဲ့သို့ပင် ဒေသတွင်းတွင် နိုင်ငံများတွင်တွင်ကျယ်စွာ အသုံးပြုနေသော အာဆီယံကော်ပိုရိတ် အုပ်ချုပ်ပုံစည်းမျဉ်းများ (ACGS )ကို အသုံးပြုပြီး နယ်ပယ်လေးမျိုး အပေါ် အကဲဖြတ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ နောက်ဆက်တွဲ ၂ တွင် အသုံးပြုခဲ့သည့် အမှတ်ပေးစည်းမျဉ်းများကို ဖော်ပြထားသည်။ ယခင်နှစ်များကဲ့သို့ပင် ကော်ပိုရိတ် အကြာင်းအရာ၊ ကော်ပိုရိတ် စီမံအုပ်ချုပ်ပုံ၊ ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲရေး ဆိုင်ရာစီမံခန့်ခွဲမှုနှင့် အစီရင်ခံခြင်းတို့ကို အကဲဖြတ်ထားသည်။ သို့သော်လည်း ယခုနစ်တွင် အမှတ်ပေး စနစ်အား ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲမှုနှင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်း နှင့်ဆက်စပ်သည့် model ကို ဖော်ပြခြင်းစသည်တို့ကို Integrated Reporting Framework နှင့် လိုက်လျောညီထွေမှုရှိအောင် အနည်းငယ် ပြင်ဆင်ခဲ့သည်။
ထို့အပြင် ယခုနစ်တွင် အမှတ်ပေး စနစ်အား ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲမှုနှင့် အစီရင်ခံခြင်းဆိုင်ရာ လက်တွေ့လုပ်ဆောင်နေမှုနှင့် စွမ်းဆောင်မှုအား ခွဲခြားသိသာရန်အတွက် လိုက်လျောညီထွေမှုရှိအောင် အနည်းငယ် ပြင်ဆင်ခဲ့သည်။ ပထမဦးစွာ စာရင်းဝင် ကုမ္ပဏီ နှင့် အစုရှယ်ယာရှင် ၁၀၀ကျော်ရှိသည့် အများနှင့်သက်ဆိုင်သော ကုမ္ပဏီတို့အား ခွဲခြားသတ်မှတ်မူ့ တစ်ခုပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့ကို စံသတ်မှတ်ချက် ၁၄၃ ဖြင့် အကဲဖြတ်ခဲ့သည်။ ပုဂ္ဂလိကပိုင် ကုမ္ပဏီများနှင့် နိုင်ငံပိုင်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများအား စံသတ်မှတ်ချက် ၁၁၃ ဖြင့်အကဲဖြတ်ခဲ့ပြီး၊ စာရင်းဝင် ကုမ္ပဏီနှင့် အစုရှယ်ယာရှင် ၁၀၀ကျော်ရှိသည့် အများနှင့်သက်ဆိုင်သော ကုမ္ပဏီများ လုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်သည့် သတင်းအချက်အလက် ထုတ်ဖော်ကြေညာခြင်းအတွက် အပိုရမှတ်အဖြစ် နောက်ထပ် စံသတ်မှတ်ချက် ၃၀ ကို အကဲဖြတ်ခဲ့သည်။
ယခုနှစ်တွင် ကုမ္ပဏီများ၏ ကတိကဝတ်များသည် ၎င်းတို့၏ စီးပွားရေးတွင် မည်သို့ ထပ်တူနီးပါးကျအောင် လုပ်ဆောင်နေသည်ကို ထင်ဟပ်စေရန်နှင့် လေးစားလိုက်နာမှုဦးစားပေး ထုတ်ဖော်ကြေညာခြင်းကို ပိုမိုပြီးပြည့်စုံသော ချဉ်းကပ်မှုနှင့် ဘက်ပေါင်းစုံမှ ထည့်သွင်းစဉ်းစားသော ချဉ်းကပ်မှုကို လုပ်ဆောင်သည့် ကုမ္ပဏီများကိုဆုချရန်အတွက် မူဝါဒ နှင့် ရေရှည်တည့်တံ့ခြင်းဆိုင်ရာ စံသတ်မှတ်ချက်အချို့ကို အကဲဖြတ်ရန်အမှတ် ပေးစနစ်အသစ် (ဝ ၊ ၁ ၊ ၂) ကို အသုံးပြုခဲ့သည်။ ထို့အပြင် ပရဟိတလုပ်ငန်းနှင့် SDGs များအား စီမံအုပ်ချုပ်နှင့် ပတ်သက်၍ နောက်ထပ် စံသတ်မှတ်ချက်များကို ထည့်သွင်းခဲ့သည်။
ယခုနှစ်ပွင့်သစ်စတွင် မျက်မှောက်ကာတွင် လိုက်နာရန်လိုအပ်နေသော ကော်ပိုရိတ်စီမံအုပ်ချုပ်ပုံနှင့် ထုတ်ဖော်ကြေညာခြင်းဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းများကို မီးမောင်းထိုးပြထားပြီး စီးပွားရေးနှင့် လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုများကိုလည်းအကျဉ်းချုပ်ဖော်ပြထားသည်။ ယင်းတွင် (ကုလသမဂ္ဂ၏ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ သီးသန့်လွတ်လပ်သော နိုင်ငံတကာ အချက်အလက် ရှာဖွေရေး မစ်ရှင်း (IFFMM) ၏ အစီရင်ခံစာ အပါအဝင်) အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေး၊ ရေရှည်တည့်ခိုင်မြဲရေးဆိုင်ရာ သို့မဟုတ် ပတ်ဝန်းကျင်၊ လူမှုရေးနှင့် စီမံအုပ်ချုပ်မှု (ESG) အစီရင်ခံခြင်း၊အလှူအတန်းကိစ္စတို့ကို မီးမောင်းထိုး ဖော်ပြထားပြီး ကုမ္ပဏီများ၊ အစိုးရနှင့် အခြားဆက်နွယ်ပတ်သက်သူများအတွက် အကြံပြုချက်များလည်း ပါဝင်သည်။
အကဲဖြတ်မှုတွင်ပါဝင်မည့် လုပ်ငန်းများအား သုတေသနနှင့်ပတ်သက်သည့် အကြောင်းအရာများကို ဖေဖော်ဝါရီလတွင် MCRB တွင်လိပ်စာရှိသမျှ စာများပေးပို့ခဲ့သည်။ ပထမအကြိမ်ရလဒ်မူကြမ်းများကို မေလတွင်ပေးပို့ခဲ့ပြီး ဩဂုတ်ကာလတွင် နောက်ဆုံးရက်သတ်မှတ်ကာ ဝဘ်ဆိုဒ် ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများ အပြီးသတ်ပြုလုပ်စေခဲ့သည်။ ကုမ္ပဏီ အားလုံးအားလည်း ရက်တိုးမြှင့်ရန်လိုအပ်ပါက ဆက်သွယ်ရန် နှင့် ရက်တိုးပေးခြင်းများကို တန်းတူ ပြုလုပ်ပေးခဲ့သည်။
ရမှတ်မူကြမ်းများအပေါ်အခြေခံကာ ယင်းတို့၏ ရလဒ်များပိုမိုကောင်းမွန်စေရန်နှင့် အကြံပြုချက်များရရှိနိုင်ရန် MCRB/Yever တို့ထံ ကုမ္ပဏီ ၄၀ ကျော်က ဆက်သွယ်ခဲ့ပြီး ယင်းတို့ အနက်မှာ ကုမ္ပဏီ ၃၂ ခုက ရလဒ်မူကြမ်းများနှင့်ပတ်သက်ပြီး တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်ကာ ထုတ်ဖော်ကြေငြာမှုဆိုင်ရာတို့တွင် ပိုမိုတိုးတက်ကောင်းမွန်လာစေရန်အတွက် MCRB/Yever ထံမှသီးသန့် အကြံပြုချက်များရယူခဲ့သည်။